Tren Kazaları “Zeki Hemzemin Geçidi” ile Önlenecek

Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Mühendislik Fakültesi Mekatronik Mühendisliği ve Makine Mühendisliği bilim insanları tarafından hemzemin geçit kazalarının önlenebilmesi için “Zeki Hemzemin Geçidi” tasarımı yapıldı.

ERÜ Mekatronik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şahin Yıldırım öncülüğünde 2014 yılında başlanılan proje, o dönem yaşanan tren kazalarından etkilenilerek geliştirildi.

Sistem, trenin gelişini algılayarak öncelikle sürücülerin dikkatini çekmek üzere sesli ve ışıklı ikaz elemanlarını çalıştırıyor.

Trenin hızını hesaplayan sistem, trenin yavaş gelmesi durumunda geçit bariyerlerini yavaş bir şekilde gecikmeli, trenin hızlı gelmesi durumunda ise güvenli bir zaman aralığında bariyeri hızlı şekilde kapatıyor. Böylece hem kazalar hem de yavaş gelen trenlerde yaşanan zaman kaybının önüne geçilmiş olunuyor.

Prof. Dr. Şahin Yıldırım, yaptığı açıklamada, son yıllarda tren ve yolcu taşımacılığının arttığını ve bunun sonucunda kazalarda da bir yükseliş yaşandığını anlattı.

Kazaların en aza indirilmesi düşüncesiyle “Zeki Hemzemin Geçidi” tasarımı yaptıklarını belirten Yıldırım, şu bilgileri verdi:

“Birçok bölgede kontrolsüz hemzemin geçitler var. Bu da kaza riskini maksimize haline getiriyor. Özellikle taşıtlar ile trenlerin çarpışması söz konusu olabiliyor. Çünkü hızlı trenlerde hemzemin geçitlerde kesinlikle geçiş önceliği söz konusu. Maalesef bazı sürücülerimiz bunu dikkate almayarak, hızlı bir şekilde geçebileceği mantığıyla hareket ettiğinde çok kötü sonuçlara yol açabiliyor. Bunların önlenmesi için geliştirdiğimiz tasarımımızda, özellikle hızlı bir şekilde gelen trenin hemzemin geçide yaklaştığında, hemzemin geçit hızı da ona göre senkronize bir şekilde açılıp kapanmakta.

Bu çalışma Dubai’de ICSMET 2015 isimli uluslararası konferansta sunulduğunda uygulamalı projeler içerisinde ‘en iyi ödülü’nü aldı. Proje prototip ve başarılı bir şekilde tamamlandı. Umut ediyorum ki ülkemize çok faydalı olacağı kanaatindeyim. Proje ekibi 5 kişiden oluşuyor. Bilimsel Araştırma Projeleri desteği ile gerçekleşmiş olup yaklaşık 40 bin liralık bir destek aldık.”

İnsan faktörü devreden çıkacak

Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Çağlar Sevim ise prototipinin yapıldığı projenin sıklıkla yaşanan hemzemin geçit kazalarının nasıl azaltılabileceği konusunda bir fikirle ortaya çıktığını ifade etti.

Geçidi kontrol eden görevlinin yerinde olmayışının da tren kazalarına neden olduğunu aktaran Sevim, şunları söyledi:

“Proje sıklıkla yaşanan hemzemin geçit kazaları neticesinde kazaların nasıl azaltılabileceği, insan faktörünün nasıl devreden çıkartılarak daha otomotize haline getirilebileceği fikriyle doğdu. Asıl amaç hemzemin geçit bariyerlerinin tren hızını sensör teknolojileriyle algılayarak geçit bariyerlerinin tren hızına göre kapanmasını sağlamak. Tren hızlı geliyorsa hızlı bir şekilde, yavaş geliyorsa gecikmeli olarak kapanmasını sağlamak amacımız. Bu sayede özellikle yavaş trenlerin gelişi esnasında geçitlerde yaşanan zaman kayıplarının da önüne geçilmiş oluyor. Bu da araç sürücülerinin sabırsız davranarak özellikle yavaş trenlerin gelişi esnasında bir şekilde geçmeye çalışmalarının ve kazaların önüne geçmiş oluyor. Sisli havalarda insan kontrollü hemzemin geçitli sistemlerde yaşanabilecek hatalar da ortadan kaldırılmış oluyor.”

Projenin ileriki aşamalarında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile TÜBİTAK gibi kurumlara başvuruların yapılacağını aktaran Sevim, gerçek bir hemzemin geçit sistemi uygulanmasını hayata geçirmek istediklerini vurguladı.

Sevim ayrıca, yaptıkları projenin hızlı ve klasik trenler için her türlü hemzemin geçitlere adapte edilebileceğini bildirdi.