Demiryolu Serbestleşme Kanununda Son Durum
TBMM Genel Kurulu’nda, ”temel kanun” olarak görüşülen Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleşmesi Hakkından Kanun Tasarısı’nın Birinci Bölümü kabul edildi. Kanunla birlikte Türkiye’nin en büyüm demiryolu şirketinin kuruluşu için ilk adım atılmış oldu
TBMM Genel Kurulu’nda, ”temel kanun” olarak görüşülen Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleşmesi Hakkından Kanun Tasarısı’nın Birinci Bölümü kabul edildi. Kabul edilen 9 maddeye göre, TCDD, ulusal demir yolu altyapı ağı içinde yer alan ve devletin tasarrufundaki demir yolu altyapısının kendisine devredilen kısmı üzerinde demir yolu altyapı işletmecisi olarak görev yapacak. TCDD’nin; yüksek hızlı ve hızlı tren taşımacılığı için yaptığı demir yolu altyapı yatırımları, hatların çift veya çoklu hat haline getirilmesi ile demir yolu altyapısının yenilenmesine ve iyileştirilmesine ilişkin yatırımları için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nda gerekli ödenek öngörülecek. İltisak hattı yapımı talep edilmesi halinde; yapılacak iltisak hattının gerektirdiği taşınmazlar, kamulaştırma bedeli talep edenden tahsil edilerek TCDD tarafından kamulaştırılacak ve 49 yılı geçmemek üzere talep edenin lehine bedelsiz olarak irtifak hakkı tesis edilecek. Kullanım süresinin sonunda söz konusu taşınmazlar üzerinde inşa edilen bütün varlıklar başka bir işleme gerek kalmaksızın TCDD’nin mülkiyetine geçmiş sayılacak. Bu varlıklar için TCDD tarafından herhangi bir bedel veya tazminat ödenmeyecek. Kamu tüzel kişileri ve şirketler; kendilerine ait demir yolu altyapısı inşa etmek, bu altyapı üzerinde demir yolu altyapı işletmecisi olmak, ulusal demir yolu altyapı ağı üzerinde demir yolu tren işletmecisi olmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilebilecek.
-Taşınmazlar bakanlıkça kamulaştırılacak-
Şirketlerin, demir yolu altyapısı inşa etmek istemeleri halinde; yapacakları demir yolu altyapısının gerektirdiği taşınmazlar, kamulaştırma bedeli ilgili şirketten tahsil edilerek Bakanlık tarafından kamulaştırılacak ve belirtilen amaçla ilgili şirket lehine 49 yılı geçmemek üzere bedelsiz olarak irtifak hakkı tesis edilecek. Kullanım süresinin sonunda söz konusu taşınmazlar üzerinde inşa edilmiş bütün varlıklar başka bir işleme gerek kalmaksızın Hazine’nin mülkiyetine geçmiş sayılacak. Bu varlıklar için Hazine tarafından herhangi bir bedel veya tazminat ödenmeyecek. Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan ve TCDD’ye tahsis edilen veya kullanımına bırakılan taşınmazlardan Maliye Bakanlığı’nca uygun görülenler, üzerindeki yapı ve tesislerle birlikte, TCDD’nin görev ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere TCDD’ye devredilebilecek. Ormanlar hariç olmak üzere; devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlardan TCDD’nin görev ve faaliyetlerinde kullanılmakta olup Maliye Bakanlığı’nca uygun görülenler, Maliye Bakanlığı’nca Hazine adına tescil edildikten sonra üzerindeki yapı ve tesislerle birlikte, TCDD’ye devredilebilecek. Bu düzenleme kapsamındaki taşınmazlardan, Milli Savunma Bakanlığı’na tahsisli olanlar ile Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde olup TCDD ile ortak kullanılan taşınmazlar kapsam dışı olacak. Tapuda TCDD adına tescil ve tahsis edilecek taşınmazların, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar kullanımları nedeniyle, TCDD adına tahakkuk ettirilmiş ecrimisil bedellerinden henüz tahsil edilmemiş olanlar, hangi safhada olursa olsun terkin edilecek. Tahsil edilmiş ecrimisil bedelleri iade edilmeyecek. Taşınmazlardan TCDD tarafından üçüncü kişilere kiraya verilenler hakkında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar kullanımları nedeniyle kiracılar adına tahakkuk ettirilmiş ecrimisil bedellerinden henüz tahsil edilmemiş olanlar ise kira bedellerinin TCDD tarafından tahsil edilmiş olması kaydıyla hangi safhada olursa olsun terkin edilecek. Demir yolu altyapısına komşu parsellerde, demir yolu emniyetini sağlamak üzere Bakanlık tarafından belirlenen inşaat yaklaşma mesafesine uyulacak. Belirlenen mesafeye uygun olmayan yapılar, Bakanlığın talebi üzerine yıkılacak veya yıktırılacak. Demir yolunun; kara yolu, köy yolu ve benzeri yolla gerçekleşen kesişmelerinde demir yolu ana yol sayılacak demir yolu araçlarının geçiş üstünlüğü olacak. Bu kesişmelerde, yapılan yeni yolun bağlı olduğu kurum veya kuruluş, alt veya üst geçit yapmak ve diğer emniyet tedbirlerini almakla yükümlü olacak. Demir yolu trafik düzeninin gerektirdiği hallerde hemzemin geçitlerle görüşe engel teşkil eden tesisler kaldırılacak.