Demiryolu Tahkimatı Modülü Ders Notları Bölüm – 2
Bu ders notu; MEGEP tarafından geliştirilen Alt Yapı Elemanları dersine ait modüllerdeki ders notlarını içerir. Bu modülün ders kitabını indirmek için burayı tıklayınız.
Demiryolunu Yeraltı Sularına Karşı Korumak
Yer altı suyu, platforma yakın olan yarmalarda platform ıslanacak ve çamur hâline gelecektir. Bu gibi yerlerde balast, çamura karışır ve yol sık sık bozulur. Bu durumda yer altı sularının platformdan uzaklaştırılması gerekir.
Hendek ve Platform Drenleri Yapmak
Platformu ıslatan yer altı sularının toplanıp akıtılması için hendek ve platform drenleri yapılır. Bu iş için;
> Yarma altındaki hendek, gereği kadar derinleştirilir.
> Hendeklerin tabanına irice taşlar karşılıklı çatılarak boşluk oluşturulur.
> Hendek iri taşlarla doldurulup dren hâline getirilir.
> Yarma şevi akıcı ve drenlerin çok kısa sürede dolması söz konusu ise hendek yüzeyi betonla veya taşla kaplanabilir.
> Yapılan hendek veya platform drenlerinin iyi görev yapabilmesi için dren tabanına yeterli eğim verilmelidir.
> Yolun bir tarafına açılan dren yeterli olmaz ise diğer tarafa da dren açılır.
Heyelan ve Şev Kaymalarına Karşı Tedbir Almak
Büyük bir arazi parçasının kaymasına heyelan denir. Yağmur sulan toprağa işleyip derinlere inerken kil tabakasına rastlayınca daha fazla derine inmez. Kil tabakası yüzeyini takip ederek yüzeyi kayganlaştırır. Kayganlaşan kil tabakası üzerindeki toprak kayarak heyelan ve şev kaymasını meydana getirir. Bunun önlenmesi için kayma yüzeyi derinde değilse kuşak dreni yapılır. Kuşak dreni şu şekilde yapılır:
> Kret gerisinde kayma yüzeyini bir miktar geçecek derinlikte kayma yüzeyi boyunca hendek açılır.
> Açılan hendeğin tabanına iri taşlar, boşluk oluşturacak şekilde çatılır.
> Daha sonra hendek iri taşlarla doldurularak dren oluşturulur.
> Drenin içinde toplanan sular yarmanın iki başından dışarı akıtılır.
> Kayma yüzeyi derinlerde ise kayma yüzeyine ininceye kadar dik kuyular açılır.
> Açılan bu kuyular arası tabanda birleştirilir.
> Tabanda açılan galeriler kayma yüzeyini takip etmelidir.
> Kayma yüzeyi yarma şevi ortalarına doğru daha derinde ise yarma şevine doğru bir yan galeri açılarak toplanan sular yarma şev yüzeyine akıtılır.
> Dağ tarafından gelen sular ve yarma şev yüzeyini ıslatan sular kuşak dreninde ve galeri dreninde toplanacağından kayma yüzeyi kuru kalacaktır.
Böylece kaymak isteyen kitleye engel olunacak, heyelan ve şev kayması
Kurutma Drenleri Yapmak
Rutubetli yarmalarda kaymaları önlemek maksadıyla yarma şevlerinde rutubet derecesi ve kayma yeteneği göz önünde tutularak kurutma drenleri yapılır. Kurutma drenleri şu şekilde yapılır:
> 5-20 m aralıklarla drenler yapılır.
> Drenlerin derinlikleri 1-3 m, genişlikleri 0,70-1,20 m yapılmalıdır.
> Bu drenlerin arası kemer veya köşeli yan drenlerle birbirine bağlanır.
> Drenlerin tabanları, suların serbestçe akmaları için birer küçük büzle takviye edilir.
> Yola dik drenlerin taban eğimi, şev yüzüne paralel yapılır.
> Yan drenlerin tabanlarına ana drenlere doğru eğim verilir.
> Dren üst seviyesi, şev yüzünden 0,20-0,40 m yükseğe kadar çıkarılır.
> Drenlerin kurutmayı kolay yapabilmesi için drenlerin üstüne toprak dökülmez.