“`html

Karadağ’da Raylı Sistemlerin Yeniden Canlanması: Bar – Golubovci Hattının Yenilenmesi

Giriş

Karadağ, Avrupa Yatırım Bankası (EIB) tarafından finanse edilen Bar – Golubovci demiryolu hattının yeniden inşası projesiyle raylı sistemlerinde önemli bir canlanma yaşamaya hazırlanıyor. Bu proje, Avrupa Demiryolları Ağında (TEN-T) temel ağın önemli bir parçası olan ve Güneydoğu Avrupa Ulaştırma Gözlem Merkezi (SEETO) tarafından belirlenmiş SEETO Rota 4’ün kritik bir parçası. Proje, Karadağ demiryolu ağının stratejik bir bölümünü modernleştirmeyi ve ülkenin Avrupa demiryolu sistemiyle entegrasyonunu güçlendirmeyi amaçlıyor. Projenin toplam maliyeti 231 milyon avro olup, 2029 Aralık ayı itibariyle tamamlanması bekleniyor. Bu makalede proje kapsamını, beklenen etkisini ve Karadağ demiryolu altyapısına yönelik Avrupa yatırımının genel bağlamını ele alacağız.

Proje Kapsamı ve Teknik Özellikler

Željeznička infrastruktura Crne Gore (ŽICG) tarafından yürütülen Bar – Golubovci demiryolu projesi, 38,6 km uzunluğundaki elektrikli, tek hatlı, standart ölçülü demiryolu hattının kapsamlı bir şekilde yeniden inşasını içeriyor. Proje kapsamı, ana hatla sınırlı kalmayarak, 17 km istasyon rayları ve 6 km manevra rayları da kapsamakta. Hat, beş demiryolu istasyonu, dört tren durağı, yedi raylı geçit, on köprü ve dört demiryolu tüneli içeriyor. Modernizasyon tamamlandığında trenler, kentsel alanlar ve Skadar Gölü Milli Parkı’ndan geçerken hız kısıtlamaları uygulanmak kaydıyla 120 km/saate kadar hızlanabilecek. Modernizasyon, elektriklendirme, sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemlerinde iyileştirmeleri de kapsıyor. 1976 yılında hizmete giren mevcut hat, sinyalizasyon sistemleri, köprüler ve tünellerde önemli iyileştirmelere ihtiyaç duyuyordu. Proje, 39.6 km uzunluğundaki demiryolu hattını TEN-T standartlarına getirecek.

SEETO Rota 4 ve TEN-T Entegrasyonunun Stratejik Önemi

Bar – Golubovci hattı, Karadağ’ın en önemli demiryolu koridoru olan Bar – Vrbnica demiryolunun önemli bir parçası. Bu kilit hat, Bar Limanı ile Podgorica ve Sırbistan sınırını birbirine bağlıyor. Güneydoğu Avrupa Ulaştırma Gözlem Merkezi (SEETO) tarafından belirlenmiş olan, Batı Balkanlar’a kadar uzatılmış TEN-T Temel Ağı’nın bir parçası. Rota 4 boyunca uzanan, Batı Balkanlar’a kadar uzanan Doğu/Doğu Akdeniz Demiryolu Koridoru ise 580 km’lik bir uzunluğa sahip. Bar – Vrbnica hattı, Karadağ’daki tüm yolcu taşımacılığının yaklaşık %20’sini ve tüm yük taşımacılığının %60’ını karşılamaktadır. Avrupa Birliği (AB), Batı Balkanlar’daki bağlantıları güçlendirmek ve ekonomik kalkınmayı teşvik etmek için Rota 4’e odaklanmaktadır.

Finansman ve Avrupa Birliği Desteği

Proje, Avrupa Birliği (AB), EIB ve diğer kuruluşların önemli finansal desteğinden faydalanıyor. AB, Batı Balkanlar Yatırım Çerçevesi (WBIF) aracılığıyla, 2020 Ekim ayında kabul edilen Batı Balkanlar için Ekonomik ve Yatırım Planı’nın (EIP) bir parçası olan, “Kuzeyden Güney’e Bağlantı” başlığı altında 3 milyon avroluk teknik yardım sağlamıştır. Ayrıca, Bar – Vrbnica R4 demiryolu bağlantısının yenilenmesi için 70 milyon avroluk hibe, EIB ve KfW Kalkınma Bankası’ndan (Alman Federal Hükümeti adına) 140 milyon avroluk kredi desteğiyle tamamlanmaktadır. Bar – Vrbnica demiryolu hattı için toplam güvence altına alınan finansman ise 405.6 milyon avroyu bulmaktadır. Bu kapsamlı finansal paket, AB’nin Karadağ demiryolu altyapısının modernizasyonuna olan bağlılığını göstermektedir.

Beklenen Faydalar ve Gelecek Görünüm

Bar – Golubovci hattının modernizasyonu, seyahat sürelerinde azalma, araç işletme maliyetlerinde düşüş, ulaşım güvenliğinin artması ve sera gazı emisyonlarındaki ve kirlilik düzeyindeki azalma ile çevresel kazançlar gibi önemli faydalar sağlayacak. Bu proje, Karadağ, Batı Balkanlar ve daha geniş Avrupa demiryolu ağı boyunca demiryolu trafiğinin büyümesini kolaylaştıracak. AB’nin, IPA III (2021-2027) çerçevesi kapsamında ulaşım, enerji ve yeşil ve dijital dönüşüm projelerine yönelik 9 milyar avroya kadar sağladığı destek, bölgede sürdürülebilir büyüme ve istihdamı teşvik etmeye odaklandığını göstermektedir. Karadağ demiryolu ağının devam eden canlanması, Avrupa genelinde kritik ulaşım altyapısına yapılan stratejik yatırımların daha geniş bir trendini yansıtmaktadır. Bar – Golubovci projesinin başarısı, muhtemelen daha fazla demiryolu modernizasyon çabalarına yol açacak ve Karadağ’ın bölgedeki önemli bir ulaşım merkezi konumunu güçlendirecektir.

Sonuç

Bar – Golubovci demiryolu hattının yeniden inşası, Karadağ’ın geleceğine önemli bir yatırım olup, ulaşım altyapısında önemli iyileştirmeler sağlayacak ve Avrupa standartlarına uyum sağlayacaktır. Proje, hız artışı, güvenlik iyileştirmeleri ve çevresel hususlar üzerindeki odak noktası, demiryolu gelişimine yönelik modern bir vizyonu yansıtmaktadır. Bu girişim, sadece bir demiryolu projesinden çok, Karadağ’ın Avrupa ulaşım ağı ile daha sıkı entegrasyonuna, ekonomik büyüme ve sürdürülebilirliğe yönelik stratejik bir adımdır. EIB’nin, AB ve diğer finansal kuruluşlarla birlikte yer alması, Batı Balkanlar’ın altyapısını güçlendirmek ve bölgesel bağlantıları geliştirmek için işbirlikçi bir çabayı ortaya koymaktadır. 2029 yılına kadar tamamlanması beklenen proje, Karadağ demiryolu taşımacılığında yeni bir dönemin başlangıcına işaret edecek ve yolcu ve yük taşımacılığındaki raylı sistemin rolünü önemli ölçüde artıracaktır. Bar – Vrbnica hattının tümünün iyileştirilmeye devam edilmesi, ülkeye uzun vadeli faydalar getirecek sürdürülebilir bir altyapı yatırımı programının sinyallerini vermektedir.

“`