“`html

Hollanda’nın Demiryolu İhale Süreci Avrupa Komisyonu Tarafından Soruşturuluyor

Avrupa Birliği (AB) rekabeti teşvik etme kararlılığını bir kez daha sergileyerek, Hollanda’nın demiryolu yolcu taşımacılığı ihalesindeki uygulamalarını Avrupa Adalet Divanı’na (EAdD) taşıdı. Avrupa Komisyonu (EK), Hollanda hükümetinin 2025-2033 yılları arasında mevcut operatör Nederlandse Spoorwegen (NS) şirketine demiryolu yolcu taşımacılığı ihalesini doğrudan vermesini AB düzenlemelerinin ihlali olarak görüyor. Bu karar, 4. Ray Paketinin getirdiği rekabetçi ihale süreçlerinin artık zorunlu hale geldiği bir ortamda alınıyor. Hollanda’nın, AB rekabet düzenlemelerine uyum sağlamaması, bu stratejik sektörde nasıl bir etki yaratacak ve AB demiryolu rekabeti üzerindeki geniş etkiler neler olacak, bu makalede ele alınacak.

Hollanda’nın Kararı: Rekabetçi İhale Sürecini İhlal Ettiği İddia Ediliyor

Konu, 2025-2033 yılları arasında NS’ye doğrudan verilen demiryolu yolcu taşımacılığı ihalesi. Avrupa Komisyonu, Hollanda hükümetinin AB’nin kamu yolcu taşımacılığı için getirdiği (EC) No 1370/2007 sayılı yönetmeliği ihlal ettiğini iddia ediyor. Bu yönetmelik, üye devletlerin, yeni bir sözleşmede yer alan hizmetlerin, kamu hizmeti yükümlülükleri veya mali tazminat olmaksızın ticari olarak sağlanıp sağlanamayacağını belirlemek için bir pazar analizi yapmasını gerektiriyor. Avrupa Komisyonu, Hollanda’nın, söz konusu analizi yapmadan NS’ye doğrudan ihaleyi verdiğini savunuyor. 2023 Aralık’tan itibaren doğrudan ihale yapılmasının yasaklanmış olması da önemli bir etken.

Pazar Analizinin Önemi ve Rekabet

AB kuralları kapsamında, kamu otoriteleri ulaştırma işletmelerine hizmet yükümlülükleri getirebilir ve karşılık gelen tazminat veya özel haklar verebilir. Ancak bu, hizmetlerin standart piyasa koşullarında sürdürülemez olarak değerlendirilmesi halinde mümkündür. Avrupa Komisyonu’nun argümanı, gerekli pazar analizinin yapılmadığı ve bu analizde ticari operatörlerin aynı hizmetleri kamu desteği olmadan sağlayıp sağlayamayacağı incelenmediği yönünde. Komisyon, Hollanda hükümetinin bu analizi yapmadığını ve kamu hizmet yükümlülüklerinin nasıl belirlendiği konusunda da soru işaretleri olduğunu dile getiriyor. Bu eksiklik, rekabeti engelleyecek ve potansiyel olarak daha verimsiz hizmet sunumu ve hem vergi mükellefleri hem de demiryolu yolcuları için daha yüksek maliyetlere yol açabilir. Avrupa Komisyonu, rekabetçi ihale süreçlerinin yeniliği, daha yüksek hizmet kalitesi ve demiryolu sektöründeki verimlilik kazanımlarını desteklediğini savunuyor.

Uyuşmazlığın Gelişimi ve Avrupa Adalet Divanı’na Gidiş

Avrupa Komisyonu’nun Hollanda demiryolu ihalesine ilişkin endişeleri 2020’de gündeme geldi. Bu endişeler, Hollanda yetkilileri ile yapılan bir dizi görüşme ile AB yasaları ile uyumlu hale getirilmeye çalışılsa da sonuçsuz kaldı. Resmi ihlal işlemleri Temmuz 2023’te başlatıldı, Mart 2024’te ek bir yazı ve Şubat 2025’te gerekçeli bir görüş bildirildi. Anlaşmaya varılamaması, davanın EAdD’ye taşınmasına neden oldu. EAdD, Hollanda’nın gerçekten AB yasalarını ihlal edip etmediğini değerlendirecek. Eğer mahkeme EK’in lehine karar verirse, Hollanda hükümeti mevcut ihale çerçevesini değiştirmek zorunda kalabilir ve uyumsuzluk nedeniyle cezai yaptırımlarla karşılaşabilir. Bu dava, diğer üye devletlerin demiryolu kamu hizmet sözleşmeleriyle ilgili AB düzenlemelerini nasıl yorumladığını ve uyguladığını belirleme konusunda bir emsal oluşturuyor.

Sonuç ve Geleceğe Dair Görüşler

Avrupa Komisyonu’nun Hollanda’yı EAdD’ye taşıma kararı, AB’nin demiryolu sektöründeki rekabeti teşvik etme kararlılığını ortaya koyuyor. Bu dava, Hollanda hükümetinin gerekli rekabetçi ihale sürecini uygulamadan demiryolu yolcu taşımacılığı ihalesini yapmasıyla ilgili. Avrupa Komisyonu, Hollanda hükümetinin verilen hizmetlerin ticari olarak sağlanıp sağlanamayacağını doğru bir şekilde değerlendirmediğini iddia ediyor. EAdD’nin kararı, Hollanda demiryolu pazarı için önemli sonuçlar doğurabilir ve mevcut ihale çerçevesinin değiştirilmesini gerektirebilir. Bu dava, diğer AB üye devletlerine de önemli bir mesaj veriyor ve AB düzenlemelerine uyum sağlamanın ve rekabetçi ihale süreçlerini benimsemenin yenilikçiliği, hizmet kalitesini artırmayı ve demiryolu yolcuları ve kamu otoriteleri için maliyetleri düşürmeyi desteklediği vurgulanıyor. Bu karar, AB içindeki demiryolu kamu hizmet sözleşmelerinin geleceğini şekillendirecek ve demiryolu pazarındaki adil rekabetin önemini vurgulayacak kritik bir emsal oluşturacak.

“`