Chittagong-Cox’s Bazar Demiryolu Hattı – Demiryolu Teknolojisi

Bu makale, Bangladeş’in güneyinde Chittagong ve Cox’s Bazar şehirlerini birbirine bağlayacak olan yeni demiryolu hattının inşasını ele almaktadır. Proje, Trans-Asya Demiryolu (TAR) ağının bir parçası olup, Myanmar ve ötesine erişimi iyileştirmeyi hedeflemektedir. Güney Asya Alt Bölgesel Ekonomik İşbirliği (SASEC) tarafından onaylanan bu proje, bölgenin ekonomik kalkınmasına ve ticaretinin canlandırılmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Projenin tamamlanması beş yıl sürecek ve yerel topluluklarda yaklaşık 3.500 kişiye istihdam yaratacaktır. Ayrıca, ülkenin en güney bölgelerindeki ticaret ve turizmi geliştirecektir. Aşağıda, projenin çeşitli yönlerini detaylı olarak inceleyeceğiz.

Proje Kapsamı ve Altyapı

Projenin ilk aşaması, yaklaşık 102 km uzunluğunda tek hatlı bir demiryolu hattının inşasını içermektedir. Hat, Chittagong ve Cox’s Bazar bölgelerinde sekiz alt bölgeden geçecektir. Dohazari köyünden başlayıp güney yönünde Cox’s Bazar’a kadar uzanacaktır. Hattın ilk 29 km’lik kısmı Chittagong bölgesindeki düz, açık araziden geçerken, sonraki 33 km’lik kısım Cox’s Bazar Bölgesi’nin Chakaria Upazila’sındaki tarım arazileri ve ormanlardan geçecektir.

Projenin ikinci aşamasında ise demiryolu hattı Myanmar sınırına kadar uzatılacak ve Matarbari Adası’nda planlanan derin deniz limanına bağlantı sağlanacaktır. Mevcut Dohazari istasyonuna ek olarak, sekiz yeni istasyon inşa edilecektir. Mevcut Dohazari istasyonu yıkılıp rayların karşı tarafına yeni bir tesis inşa edilecek ve Dohazari istasyonunun yakınındaki 2 km’lik mevcut raylar yenilenecektir. Yeni hat, Dohazari’nin güneyinde Sangu Nehri’ni geçmektedir. Nehrin kuzeyindeki hat parçası, yeterli boşluk sağlamak için kaldırılacaktır.

İstasyonlar, röle bataryaları, jeneratör odaları, kanalizasyon ve atık yönetim tesisleri ile güneş panelleri gibi enerji tasarrufu özellikleriyle donatılacaktır. Kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engelliler için ayrı tesisler bulunacaktır. Yeni hat boyunca 183 su geçişi (39 köprü ve 144 menfez) inşa edilecektir. Sangu, Matamuhuri ve Bakkhali nehirleri ile Idgaon Chara kolu üzerine altı büyük köprü inşa edilecektir. Menfezlerde drenajı iyileştirmek için tek ve çok hücreli beton tasarımlar kullanılacaktır.

Finansman ve Sözleşmeler

Projenin tahmini maliyeti 2.013 milyar dolardır. Bu tutarın 512 milyon doları Bangladeş Hükümeti tarafından sağlanırken, Asya Kalkınma Bankası (ADB) 1,5 milyar dolarlık kredi sağlamıştır. Kore İhracat-İthalat Bankası ise 99,04 milyon dolarlık kredi sağlamaktadır.

Projenin inşaatı iki ayrı bölümde (Lot 1 ve Lot 2) gerçekleştirilmektedir. Lot 1 sözleşmesi China Railway Engineering Group (CREC) ve Toma Group ortak girişimine, Lot 2 sözleşmesi ise China Civil Engineering Construction Corporation (CCECC) ve Max Group ortak girişimine verilmiştir.

Projenin Etkileri ve Hedefleri

Chittagong-Cox’s Bazar demiryolu projesi, ulusal ve alt bölgesel demiryolu ağlarını ilk kez birbirine bağlamayı hedeflemektedir. Yeni hat, Cox’s Bazar bölgesini alt bölgesel pazarlara bağlayarak ticareti artıracaktır. Yolcu ve yük için intermodal tesisler sağlayarak Myanmar’a bağlantıları da iyileştirecektir. Çift hatlı raylar sayesinde, demiryolu ağı batı Bangladeş ve Hindistan’a (çoğunlukla geniş hatlı demiryolları) ve kuzeydoğu Hindistan ile Güneydoğu Asya’ya (çoğunlukla metre hatlı demiryolları) bağlantı sunacaktır. Proje, Bangladeş’in 7. Beş Yıllık Planı ve demiryolu ana planı kapsamındaki hedeflerini karşılamasına yardımcı olacaktır; bu hedefler ülkenin yük pazar payını %15’e ve yolcu pazar payını %10’a çıkarmayı amaçlamaktadır.

Proje Özeti ve Sonuç

Chittagong-Cox’s Bazar demiryolu projesi, Bangladeş’in altyapısını önemli ölçüde geliştirmeyi hedefleyen büyük ve kapsamlı bir girişimdir. Proje, Trans-Asya Demiryolu ağı ile entegrasyonunu sağlayarak, bölgesel ve uluslararası ticaretin artırılmasına ve turizmin canlandırılmasına katkıda bulunacaktır. Projenin tamamlanmasıyla, Cox’s Bazar bölgesinin ekonomik gelişimi hız kazanacak ve yerel halkın yaşam standartları yükselecektir. Projenin detayları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:

Projenin başarılı bir şekilde tamamlanması, Bangladeş’in ekonomik ve sosyal gelişimi için büyük önem taşımaktadır. Hem yerel halkın hem de uluslararası yatırımcıların projenin olumlu etkilerinden faydalanması beklenmektedir. Ancak, projenin zamanında ve bütçe dahilinde tamamlanabilmesi için, olası zorlukların dikkatlice yönetilmesi ve gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşımaktadır. Projeyi gerçekleştiren firmalar arasında China Railway Engineering Group (CREC), Toma Group, China Civil Engineering Construction Corporation (CCECC), Max Group ve SMEC yer almaktadır. Asya Kalkınma Bankası (ADB) ve Kore İhracat-İthalat Bankası da proje finansmanında önemli rol oynamaktadırlar.