Hırvatistan Demiryolu Modernizasyonu: Sürdürülebilir Ulaşım Vizyonu

Hırvatistan Demiryolu Modernizasyonunda Yeni Bir Dönem: HŽPP’nin Başarısı ve Gelecek Vizyonu

Hırvatistan, demiryolu ulaşımında önemli bir dönüşüme imza atıyor. HŽ Passenger Transport (HŽPP), 360 milyon Euro’luk devasa bir yatırımla 70 yeni, alçak tabanlı dizel treni hizmete alarak, ülkenin demiryolu ağını modernize etme hedefinde önemli bir eşiği aştı. Bu gelişme, özellikle hareket kabiliyeti kısıtlı yolcular için ulaşımı kolaylaştırma, yolcu deneyimini iyileştirme ve demiryolu sektörünü canlandırma amacını taşıyor. Bu makalede, Hırvatistan’daki demiryolu modernizasyonunun detayları, gelecekteki projeksiyonlar ve sektördeki önemli gelişmeler incelenecektir.

HŽPP’nin Başarısı: Alçak Tabanlı Trenlerin Hizmete Alınması

HŽPP’nin gerçekleştirdiği en önemli adımlardan biri, 70 yeni alçak tabanlı dizel trenin hizmete alınması oldu. Bu trenler, özellikle yaşlı, engelli veya çocuklu yolcular için daha erişilebilir bir ulaşım imkanı sunuyor. Bu önemli yatırım, HŽPP’nin kapsamlı bir modernizasyon programının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Törene Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Žarko Tušek’in katılımı, projenin önemini vurgularken, ülkenin demiryolu sektörüne verilen önemi de gözler önüne serdi. Yeni trenler, Varaždin – Čakovec – Varaždin güzergahında ilk seferlerini gerçekleştirerek, bölgedeki ulaşım ağını güçlendirdi.

Toplamda 360 milyon Euro’luk bir yatırımla hayata geçirilen bu proje, Hırvatistan’ın demiryolu filosunu yenileme stratejisinin önemli bir parçası. Bu stratejik hamle, daha modern, erişilebilir ve verimli demiryolu taşıtlarına olan ihtiyacı karşılarken, yolcu sayısını da önemli ölçüde artırmayı hedefliyor. Örneğin, Varaždin ve Međimurje bölgelerinde geçen yıl yaklaşık 1.3 milyon yolcuya hizmet veren ücretsiz ulaşım projelerinin başarısı, iyileştirilmiş demiryolu hizmetlerine olan talebi doğrular nitelikte.

Gelecek İçin Stratejik Hedefler ve Genişleme Planları

HŽPP, 70 alçak tabanlı trenin yanı sıra, gelecekteki genişleme planları için de önemli adımlar atıyor. Yerli üretici Končar’dan bataryalı, bataryalı-elektrikli ve elektro-dizel olmak üzere toplam 19 yeni tren siparişi verildi. Bakan Tušek’in açıklamalarına göre, bu yeni trenlerin bir kısmı ülkenin kuzeyinde hizmet verecek. Ayrıca 2026 yılına kadar yaklaşık 40 yeni tren için daha sözleşme imzalanması planlanıyor. Bu agresif genişleme stratejisi, sadece eskiyen demiryolu taşıtlarını değiştirmekle kalmayıp, aynı zamanda ağ genelinde çevre dostu teknolojileri de devreye sokmayı hedefliyor. Yeni demiryolu taşıtlarının entegrasyonu, özellikle Slovenya ile sınır ötesi seyahatleri kolaylaştıran dizel-elektrikli raylı araçlar, Hırvatistan’ın Avrupa Birliği (AB) içindeki birlikte çalışabilirliği ve bağlantıyı geliştirme konusundaki kararlılığını gösteriyor.

Teknolojik İlerlemeler ve Çevresel Odak

HŽPP’nin filosunu yenileme stratejisindeki önemli bir gelişme, Eylül 2025’te ilk bataryalı trenin resmi olarak hizmete alınması oldu. Končar tarafından üretilen bu tren, 200 km menzile sahip ve ilk olarak Zagreb – Bjelovar hattında kullanıma sunuldu. HŽPP, bu ay içinde Split bölgesindeki elektrifikasyonu olmayan hatlarda kullanmak üzere bir başka bataryalı treni daha hizmete almayı planlıyor. Şirket ayrıca bu yıl içinde beş dizel-elektrikli, dört hibrit (elektrikli-bataryalı) ve dört bataryalı ünite olmak üzere 13 tren siparişi verdi. Bu teknolojik değişimi desteklemek amacıyla Hırvatistan, Varaždin, Lupoglav ve Velika’da 2027-2028’e kadar faaliyete geçecek şarj istasyonları kuruyor. Kotoriba’da bataryalı raylı araçlar ve bir şarj istasyonu projesi de devam ediyor.

Bu yenilikler, demiryolu taşımacılığının çevresel etkilerini azaltma ve daha sürdürülebilir bir ulaşım sistemi oluşturma hedefiyle uyumlu. HŽPP’nin attığı adımlar, demiryolu sektörünün geleceğinde önemli bir rol oynayacak olan yenilenebilir enerji kaynaklarının ve çevre dostu teknolojilerin kullanımını teşvik ediyor.

Altyapı Modernizasyonu ve AB Fonları

Filo yenileme çalışmalarına paralel olarak, Hırvatistan kapsamlı demiryolu altyapısı modernizasyon ve genişleme projeleri yürütüyor. Bu projeler, özellikle Avrupa Yatırım Bankası’ndan (EIB) geçen yıl alınan 400 milyon Euro’nun üzerinde bir fonla destekleniyor. Bu fonlar, özellikle Slavonia ve Podravina bölgelerinde, ayrıca Zadar, Knin ve Karlovac gibi şehirlerde yaklaşık 500 km’lik banliyö ve bölgesel hatların rehabilitasyonu ve iyileştirilmesi için ayrılmış durumda. EIB ayrıca, yolcu konforunu ve güvenliğini artırmak için ülke genelinde 30 istasyonun modernizasyonunu da finanse ediyor. Ayrıca, Avrupa fonları, Zagreb ve Split arasında uzun mesafe ulaşımı için altı, bataryalı veya hibrit olmak üzere sekiz yeni tren de dahil olmak üzere 14 yeni trenin satın alınmasını destekliyor. Bu gelişmeler, Hırvatistan’ın sürdürülebilir demiryolu taşımacılığını teşvik etme hedefine önemli katkılar sağlıyor.

Kloštar–Koprivnica–Varaždin hattının, Varaždin–Čakovec bölümü de dahil olmak üzere modernizasyonu için EIB tarafından finanse edilen 190 milyon Euro’luk bir projenin yakın zamanda başlatılması, bölgesel kalkınmaya ve emisyonsuz hizmetlerin sunulmasına odaklanıldığını gösteriyor. Varaždin Kontluğu Prefekti Anđelko Stričak’ın da belirttiği gibi, bu proje, aynı zamanda Ulusal İyileşme ve Dayanıklılık Planı (RRP) kapsamında, sektör genelinde modernizasyon ve sürdürülebilirlik iyileştirmeleri için ayrılan 6.2 milyar Euro ile Hırvatistan’ın uzun vadeli demiryolu stratejisini güçlendiriyor.

Sonuç: Geleceğe Yönelik Projeksiyonlar

Hırvatistan’ın demiryolu sektöründeki bu kapsamlı modernizasyon çabaları, ülkenin ulaşım altyapısını güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda daha sürdürülebilir ve erişilebilir bir ulaşım sistemi oluşturma hedefine de hizmet ediyor. HŽPP’nin yeni trenleri hizmete alması, altyapı modernizasyonu ve geleceğe yönelik planlar, demiryolu ulaşımının geleceği için umut verici bir tablo çiziyor. Bu gelişmeler, yolcu sayısında artış, daha verimli bir ulaşım ağı ve çevresel etkilerin azaltılması gibi somut faydalar sağlayacak. Hırvatistan, demiryolu sektöründeki bu atılımlarla, bölgesel ve Avrupa ulaşım ağları içinde daha entegre ve sürdürülebilir bir konuma yükselme yolunda önemli adımlar atıyor.