Taşkent Raylı Sistemleri: Altyapı Dönüşümü

Taşkent’te Raylar Yeniden Şekilleniyor: Modern Ulaşım Ağının Yükselişi

Özbekistan’ın başkenti Taşkent, ulaşım altyapısını güçlendirme yolunda önemli adımlar atıyor. Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in öncülüğünde, metronun genişletilmesi ve Parkent bölgesine yeni bir demiryolu hattı inşa edilmesi gibi dev projeler hayata geçiriliyor. Bu çalışmalar, şehrin ulaşım ağını modernize etmenin yanı sıra, bölgesel kalkınmayı da desteklemeyi hedefliyor. Bu makalede, Taşkent’teki raylı sistemlerin gelişimini, projelerin teknik detaylarını ve geleceğe yönelik potansiyelini derinlemesine inceleyeceğiz. Aynı zamanda, uluslararası iş birliğinin bu projelerdeki rolünü ve sürdürülebilir şehirleşme vizyonunu da ele alacağız. Okuyucuyu, Taşkent’in ulaşım geleceğine dair heyecan verici bir yolculuğa davet ediyoruz.

Taşkent Metro Ağının Genişlemesi ve Gelecek Vizyonu

Taşkent’in mevcut metro ağı, şehrin artan ulaşım ihtiyacını karşılamak üzere genişletiliyor. Bu kapsamda, Taşkent Traktör Fabrikası bölgesine yeni metro hatları inşa edilecek. Bu genişleme, iki aşamada gerçekleştirilecek olup, ilk aşamada Çilonzor hattındaki Puşkin istasyonundan Taşkent Çevre Yolu’na kadar yüzeyde bir metro hattı inşa edilecek. İkinci aşamada ise, metro hattı yeraltından devam ederek Traktör Fabrikası tesislerindeki ‘Şah’ istasyonuna ulaşacak. Bu proje, trafiği en aza indirmek amacıyla Taşkent Çevre Yolu’nun altından geçecek şekilde planlanmış. Yeni metro hattının, günlük yaklaşık 85.000 yolcuya hizmet vermesi bekleniyor.

Bu genişlemenin yanı sıra, ‘Yeni Taşkent’ olarak adlandırılan bölgeye de yeni bir metro hattı inşa edilmesi planlanıyor. Mevcut Dostluk istasyonundan başlayıp yeni şehir merkezine doğru ilerleyecek olan 21 km uzunluğundaki bu hat, dokuz istasyona sahip olacak ve günlük 230.000 yolcuya hizmet verebilecek kapasitede olacak. Projenin ilk aşaması olan 8 km’lik kısım ve üç istasyonun inşasını Türk şirketi Xvav Tapi üstleniyor. Bu projeler, Taşkent’in toplu taşıma sistemini güçlendirerek şehir içi ulaşımı daha hızlı, verimli ve konforlu hale getirecek.

Baytkurgan-Parkent Demiryolu Projesi: Bölgesel Ulaşımın Dönüşümü

Taşkent bölgesinde ulaşım altyapısını güçlendirme çalışmaları kapsamında, Baytkurgan-Parkent demiryolu projesi de hayata geçiriliyor. 24 km uzunluğundaki bu elektrikli demiryolu hattı, Parkent bölgesini doğrudan Taşkent şehir merkezine bağlayacak. Ocak 2025’te inşaatına başlanan projede, 24 km’lik ray döşeme çalışmaları tamamlandı. Proje kapsamında iki adet demiryolu bağlantı hattı (siding), dört köprü, iki üst geçit, bir tünel, 78 menfez ve yedi hemzemin geçit bulunuyor. Projenin tasarımı Boshtransloyiha JSC tarafından yapılıyor. Bu demiryolu hattının tamamlanmasıyla birlikte, bölgedeki ulaşım önemli ölçüde kolaylaşacak. Hat, günlük 275.000 yolcu taşıma kapasitesine sahip olacak ve bölgesel turizmi de destekleyecektir.

Uluslararası İş Birliği ve Teknolojik Ortaklıklar

Taşkent’teki raylı sistem projeleri, uluslararası iş birliğiyle destekleniyor. Bu kapsamda, Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Çinli Tianjin Rail Transit Group arasında görüşmeler gerçekleştirildi. Görüşmelerde, Taşkent Metrosu’nun mevcut hatlarının yeniden inşası ve yeni hatların inşası gibi potansiyel projeler ele alındı. Çinli şirket, bu projelere katılmaya istekli olduğunu belirtirken, bir Mutabakat Zaptı (MoU) imzalanması planlanıyor. Bu iş birliği, Taşkent’in raylı sistemlerinin modernizasyonu ve kapasitesinin artırılması için önemli bir adım olacak. Bu tür ortaklıklar, teknoloji transferini ve sektörel bilgi birikimini artırarak projelerin daha verimli ve sürdürülebilir olmasını sağlayacak.

Parkent Eko-Şehri ve Sürdürülebilir Şehirleşme

Parkent bölgesinde, raylı sistem projeleriyle paralel olarak, sürdürülebilir şehirleşme ilkelerine uygun bir yaşam alanı olan Parkent konut kompleksi inşa ediliyor. Parkentsoy deresi üzerinde yükselen bu eko-şehir, altı hektarlık bir alana yayılacak ve 5.200 konut biriminden oluşan 125 çok katlı binaya ev sahipliği yapacak. Kompleks, modern altyapı ve enerji verimli teknolojilerle donatılacak. Özellikle, su ısıtması için güneş kolektörleri kullanılacak ve aktif ulaşımı desteklemek amacıyla bisiklet yolları ve yaya alanları oluşturulacak. Ayrıca, perakende ve hizmet sektörüne yönelik 58 adet ticari bina inşa edilecek ve 700’den fazla yeni istihdam imkanı yaratılması hedefleniyor. Bu proje, sadece konut ihtiyacını karşılamakla kalmayacak, aynı zamanda çevreye duyarlı ve yaşanabilir bir yaşam alanı sunarak bölgenin kalkınmasına katkı sağlayacak.

Sonuç ve Geleceğe Bakış

Taşkent’te hayata geçirilen raylı sistem projeleri, şehrin ulaşım altyapısını güçlendirme ve yaşam kalitesini artırma vizyonunun bir yansımasıdır. Metro ağının genişletilmesi, yeni demiryolu hatlarının inşası ve uluslararası iş birlikleri, Taşkent’in ulaşım geleceğine yön veren önemli adımlardır. Bu projeler, sadece ulaşımı kolaylaştırmakla kalmayacak, aynı zamanda bölgesel kalkınmayı destekleyecek, turizmi canlandıracak ve sürdürülebilir şehirleşmeye katkı sağlayacaktır. Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in talimatları doğrultusunda, projelerin inşaat ve tasarım standartlarının iyileştirilmesi, Taşkent’in hem yerel halkı hem de ziyaretçileri için daha verimli ve keyifli bir ulaşım deneyimi sunmasını sağlayacaktır. Gelecekte, Taşkent’in daha modern, çevre dostu ve entegre bir ulaşım ağına sahip olması beklenmektedir. Bu dönüşüm, Özbekistan’ın ekonomik ve sosyal gelişimine önemli katkılar sağlayacaktır.

Şirket Özetleri

• Boshtransloyiha JSC: 23.8 km’lik elektrikli demiryolunun tasarımını yapan şirket.
• Tianjin Rail Transit Group: Taşkent Metrosu’nun mevcut hatlarının yeniden inşası ve yeni hatların inşası projelerinde yer almak isteyen Çinli şirket.
• Xvav Tapi: Taşkent’te metro hattının ilk etabını inşa eden Türk şirketi.