Türkiye’nin İlk Yerli Tramvayı “İpekböceği“nin Seferleri Başlıyor

Bursa’da yerli imkanlarla üretilen tramvayın yolculu seferleri, bugünden itibaren gerçekleştirilecek.Bursa Büyükşehir Belediyesinin danışmanlığında üretilen Türkiye’nin ilk yerli tramvayı “İpekböceği”, bugünden itibaren yolculu seferlere başlıyor.

Belediyeden yapılan yazılı açıklamada, Durmazlar Firması tarafından üretilen, boş ve dolu ağırlıklı test sürüşleri tamamlanan “İpekböceği”, yarın saat 11.00’de Kent Meydanı’nda Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe’nin katılımıyla düzenlenecek tören sonrası yolculu seferlere başlayacak.

Bursa’da ilk olarak 1904 yılında gündeme gelen ancak bir türlü gerçekleştirilemeyen elektrikli tramvayı hayata geçirmenin mutluluğunu yaşadıklarını belirten Altepe, hem yerli tramvay hem de şehir içi tramvay hattı ile bir ilki gerçekleştirdiklerini hatırlattı.

Tarihi Bursa arşivlerinden derlenen bilgileri paylaşan Altepe, “1904 yılında Hacı Kamil Efendizade Arif Bey, Bursa’da atlı tramvay yerine elektrikli tramvay kurup işletmek için başvuruda bulunmuş. Bu gerçekleşmeyince elektrikli tramvay kurma ve işletme hakkı payitaht tarafından belediyeye devredilmiş” dedi.

Altepe, daha sonra 17 Şubat 1905’te Aşkudere eşrafından Süleyman oğlu Mehmed Ali Ağa’nın payitahttan aldığı referansla tramvayın işletilmesine talip olarak belediye başvurduğunu ancak şartları yerine getirmediği için hakların tekrar belediyeye devredildiğini bildirdi.

Bundan sonra tekrar gerçekleştirilen ihale sonucu İstanbul’da şirket merkezi olan Oropedi Mauri Matis Efendi ile 12 Temmuz 1913’te sözleşme imzalandığını aktaran Altepe, Birinci Dünya Savaşının araya girmesiyle çalışmaların durma noktasına gelerek sözleşmenin feshedildiğini belirtti.

Birinci Dünya Savaşından sonra 23 Haziran 1924’te Bursa Cer, Tenvir ve Kuvve-i Muharrike-i Elektrikiye Türk Anonim Şirketi adında bir şirket kurulduğunu ve tramvay hattının işletilmesinin bu şirkete ihale edildiğini anlatan Altepe, şunları kaydetti:

“Aynı yıl ilk santral binası, tramvay depoları ve tamir atölyeleri yani bugünkü Tedaş binası kurulmuş ancak üretilen elektriğin öncelikle sanayiye kullanılması nedeniyle tramvayla ilgili istenilen sonuç bir türlü alınamamış. 1924 yılında imzalanan son sözleşme esasına göre 4’ü mecburi, 5’i tercihli olmak üzere 9 hat belirlenmiştir ve yine sonuç alınamamış. Ecdadımızın bir asır önce çalışmalarını başlattığı tramvay hattını 109 yıl sonra Bursa’ya kazandırmanın gururunu yaşıyoruz. Tüm halkımıza hayırlı olsun.”