Afganistan Demiryolu: Orta Asya’dan Hint Okyanusu’na Altyapı Projesi

Afganistan Demiryolu Projesi: Orta Asya’dan Hint Okyanusu’na Bir Köprü

Afganistan’ın İslam Emirliği Kabinesi’nin, Trans-Afganistan Demiryolu projesinin hat açıklığının (ray genişliği) belirlenmesini onaylaması, Orta Asya ile Güney Asya arasındaki ticareti ve bağlantıyı artırma potansiyeli taşıyan büyük bir altyapı projesinin önemli bir kilometre taşıdır. Bu makale, projenin detaylarını, teknik yönlerini, potansiyel etkilerini ve geleceğe yönelik öngörülerini derinlemesine inceleyerek, demiryolu sektörüne ilişkin kapsamlı bir analiz sunmaktadır. Proje, sadece Afganistan için değil, aynı zamanda bölgedeki diğer ülkeler için de ekonomik ve stratejik açıdan büyük önem taşımaktadır.

Hat Açıklığı Kararı ve Teknik Detaylar

Kabine toplantısında, Hairatan’dan Spin Boldak’a uzanacak demiryolu hattının hat açıklığı 1.520 mm olarak belirlenmiştir. Ancak, komşu demiryolu sistemleriyle uyumu sağlamak amacıyla 1.435 mm’lik (standart hat açıklığı) bir hat açıklığı da dikkate alınmaktadır. Bu, projenin teknik açıdan karmaşıklığını artırsa da, bölgesel entegrasyon için kritik öneme sahiptir. 1.520 mm’lik hat açıklığı, Rusya ve eski Sovyet ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bir standarttır. Bu karar, hattın bu ülkelerle doğrudan bağlantı kurmasını sağlayacaktır. Öte yandan, 1.435 mm’lik hat açıklığının dikkate alınması, Avrupa ve Asya’nın diğer bölgelerindeki demiryolu ağlarıyla bağlantı kurma potansiyelini artıracaktır. Bu durum, gelecekteki demiryolu sistemleri için bir entegrasyon stratejisi oluşturulmasını gerektirecektir.

Proje Arka Planı ve İş Birliği

Trans-Afganistan Demiryolu projesi, 2018 yılında Özbekistan tarafından ortaya atılmış olup, 2021 ve 2025 yıllarında Afganistan, Pakistan ve Özbekistan arasında imzalanan anlaşmalarla resmiyet kazanmıştır. Bu anlaşmalar, projenin fizibilite çalışmalarının ve uygulanmasının hızlandırılmasını amaçlamaktadır. Proje, üç ülke arasındaki diplomatik ilişkileri güçlendirmenin yanı sıra, bölgesel ticareti ve ekonomik büyümeyi teşvik etme potansiyeline sahiptir. Projenin finansmanı, güvenlik sorunları ve modern altyapı standartlarına uyum gibi önemli zorluklar bulunmaktadır. Bu zorlukların aşılması, projenin başarısı için kritik öneme sahiptir.

Güzergah Detayları ve Kapsamı

Proje kapsamında, Mazar-e-Sharif’ten başlayarak Kabil üzerinden doğuya doğru uzanan ve Nangarhar eyaletinden geçerek Torkham sınır kapısından Pakistan’a giren bir demiryolu koridoru oluşturulması planlanmaktadır. Bu koridor, Pakistan’ın Peşaver şehrine kadar uzanacak ve böylece Orta Asya ile Arap Denizi arasında bir kara köprüsü görevi görecektir. Yaklaşık 700 km uzunluğundaki demiryolu hattının 5-7 milyar ABD doları maliyetinde olması öngörülmektedir. Bu hattın tamamlanması, Afganistan’ın jeopolitik konumunu güçlendirecek ve ülkenin ekonomik kalkınmasına önemli katkılar sağlayacaktır.

Projenin Önemi ve Potansiyel Etkileri

Trans-Afganistan Demiryolu projesi, Afganistan için denizlere kapalı bir ülke olmaktan çıkma ve karayolu taşımacılığına bağımlılıktan kurtulma fırsatı sunmaktadır. Proje, istihdam yaratılmasına, yerel endüstrilere yatırım yapılmasına ve bölgesel ticaretin artmasına destek olacaktır. Ancak, projenin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için güvenlik garantileri, sürdürülebilir finansman ve modern altyapı standartlarının sağlanması gerekmektedir. Projenin tamamlanması, Afganistan’ın ekonomik büyümesini hızlandıracak ve ülkenin bölgesel iş birliğindeki rolünü güçlendirecektir. Bu durum, Afganistan’ın geleceği için umut vaat eden önemli bir gelişmedir.

Sonuç

Afganistan’ın Trans-Afganistan Demiryolu projesi için hat açıklığı kararını onaylaması, bölgedeki demiryolu ulaşımının geleceği için önemli bir adımdır. 1.520 mm ve 1.435 mm hat açıklıklarının dikkate alınması, projenin hem bölgesel hem de uluslararası demiryolu ağlarıyla entegrasyonunu sağlayacak bir stratejinin başlangıcını işaret etmektedir. 5-7 milyar ABD doları maliyetindeki bu proje, Afganistan, Pakistan ve Özbekistan arasındaki iş birliğini güçlendirerek, bölgesel bağlantıyı artırma ve ekonomik büyümeyi teşvik etme potansiyeline sahiptir. Gelecekte, projenin tamamlanmasıyla birlikte, Afganistan’ın jeopolitik önemi artacak ve Orta Asya ile Güney Asya arasındaki ticaret hacmi önemli ölçüde yükselecektir. Bu proje, bölgedeki demiryolu taşımacılığının geleceği için umut verici bir başlangıçtır.