GWR Olayı: Demiryolu Güvenlik Açıkları ve Önleyici Tedbirler

Demiryollarında Önlenemeyen Bir Acı: Great Western Railway Olayı ve Güvenlik Açıkları

Demiryolu sektörü, her gün milyonlarca insanın güvenli bir şekilde seyahat etmesini sağlayan hayati bir alandır. Ancak, bu güvenliğin sağlanması için sürekli ve titiz bir çalışma gerekmektedir. Ne yazık ki, 1 Aralık 2018’de yaşanan ve 28 yaşındaki Bethan Roper’ın hayatını kaybettiği olay, demiryollarında yaşanan güvenlik açıklarının acı bir örneği olarak tarihe geçti. Great Western Railway (GWR) şirketinin, sağlık ve güvenlik ihlalleri nedeniyle 1 milyon sterlin para cezasına çarptırılması ve 78.000 sterlinden fazla masraf ödemeye mahkum edilmesi, bu trajik olayın demiryolu sektörü için ne denli önemli dersler barındırdığını gözler önüne seriyor. Bu makale, olayın detaylarını, güvenlik önlemlerindeki eksiklikleri ve gelecekte benzer faciaların önüne geçmek için atılması gereken adımları derinlemesine inceleyecektir.

Olayın Arka Planı: Droplight Pencerelerin Tehlikesi

Olayın merkezinde, GWR’ye ait hareket halindeki bir trende bulunan yolcunun, droplight pencereden başını dışarı çıkarması ve bir ağaç dalıyla çarpışması sonucu hayatını kaybetmesi yer alıyor. Droplight pencereler, özellikle eski model trenlerde ve “slam door” olarak bilinen kapı sistemine sahip trenlerde sıkça kullanılan, aşağı doğru açılabilen pencerelerdir. Bu tür pencerelerin potansiyel tehlikeleri, daha önce yaşanan benzer olaylarla da kanıtlanmıştı. Örneğin, 2016 yılında Balham, Güney Londra yakınlarında meydana gelen benzer bir olayda da bir yolcu hayatını kaybetmişti.

Demiryolu kazalarının soruşturulmasında yetkili olan kuruluş olan Demiryolu Kaza İnceleme Şubesi (RAIB – Rail Accident Investigation Branch), 2017 Mayıs ayında bu tür olayların önüne geçmek için çeşitli güvenlik tavsiyelerinde bulunmuştu. Ancak, GWR’nin bu tavsiyelere uyum sağlamakta geç kalması ve droplight pencerelerle ilgili yazılı bir risk değerlendirmesi yapmaması, yaşanan trajedide önemli bir rol oynamıştır. Risk değerlendirmesinin Eylül 2017’de tamamlanması ve pencerelerdeki tehlikenin farkında olunmasına rağmen, bazı risk azaltma önlemlerinin uygulanmaması, GWR’nin güvenlik konusundaki ihmallerini gözler önüne seriyor.

Önleyici Tedbirler ve Güvenlik İncelemelerinin Önemi

Bethan Roper’ın ölümünden sonra, demiryolu sektörü genelinde droplight pencerelerden kaynaklanan riskleri azaltmaya yönelik bir dizi önlem alınmıştır. Bu kapsamda, droplight pencereli tüm demiryolu araçları ya hizmetten çekilmiş ya da tren hareket halindeyken pencerelerin açılmasını engelleyen mühendislik çözümleriyle donatılmıştır. Bu tür önlemler, gelecekte benzer kazaların yaşanmasını önlemek adına atılan önemli adımlardır. Ancak, bu adımların atılmasında yaşanan gecikmeler, demiryolu şirketlerinin proaktif güvenlik kültürünü benimsemeleri ve kazaları önlemek için daha hızlı hareket etmeleri gerektiği gerçeğini bir kez daha vurgulamaktadır.

Demiryolu sistemlerinde güvenlik, sadece şirketlerin sorumluluğunda olan bir konu değildir. Hükümetler, düzenleyici kurumlar ve yolcuların da bu konuda aktif rol oynaması gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), demiryolu güvenliğini artırmak için sürekli çalışmalar yapmaktadır. Uluslararası Demiryolları Birliği (UIC – Union Internationale des Chemins de fer) gibi uluslararası kuruluşlar da demiryolu güvenliği konusunda standartlar belirlemekte ve en iyi uygulamaların paylaşımını sağlamaktadır.

ORR’nin Rolü ve Sektördeki Güvenlik Standartları

Demiryolu ve Karayolu Ofisi (ORR – Office of Rail and Road), İngiltere’deki demiryollarının bağımsız güvenlik ve ekonomik düzenleyicisidir. ORR, demiryolu şirketlerinin güvenlik standartlarına uyumunu denetler, kazaları soruşturur ve gerekli yaptırımları uygular. GWR olayında ORR’nin yürüttüğü soruşturma, şirketin güvenlik konusundaki eksikliklerini ortaya çıkarmış ve şirketin cezalandırılmasına yol açmıştır. ORR’nin bu tür soruşturmaları ve yaptırımları, demiryolu şirketlerinin güvenlik standartlarına uyumunu teşvik etmek ve yolcuların güvenliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir.

Demiryolu sektöründe güvenlik standartlarının sürekli olarak güncellenmesi ve iyileştirilmesi gerekmektedir. Özellikle, hızlı tren (HT) ve yüksek hızlı tren (YHT) gibi modern demiryolu sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, güvenlik riskleri de değişmekte ve yeni güvenlik önlemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda, sinyalizasyon sistemlerinin geliştirilmesi, otomatik tren koruma sistemlerinin (ATP) kullanılması ve personel eğitimlerinin artırılması gibi çalışmalar büyük önem taşımaktadır.

Geleceğe Yönelik Çıkarımlar ve Sürdürülebilir Güvenlik Kültürü

Great Western Railway olayından çıkarılacak en önemli ders, demiryolu şirketlerinin güvenlik konusundaki proaktif yaklaşımlarını güçlendirmeleri ve risk yönetimini daha etkin bir şekilde uygulamaları gerektiğidir. Bu, sadece mevzuata uymakla sınırlı kalmamalı, aynı zamanda çalışanların ve yolcuların güvenliğini ön planda tutan bir güvenlik kültürü oluşturmayı da içermelidir. Bu kültür, düzenli eğitimler, risk değerlendirmeleri, güvenlik denetimleri ve kazalardan ders çıkarma süreçlerini kapsamalıdır.

Sonuç olarak, Great Western Railway olayında yaşanan trajik ölüm, demiryolu sektöründe güvenlik açıklarının ve ihmallerin ne kadar büyük sonuçlar doğurabileceğini bir kez daha göstermiştir. Bu olay, demiryolu şirketlerinin, düzenleyici kurumların ve yolcuların, güvenliği sağlamak için birlikte çalışması gerektiğinin bir hatırlatıcısıdır. Gelecekte, demiryolu sektörünün, teknolojik gelişmeleri ve en iyi uygulamaları takip ederek, daha güvenli, daha sürdürülebilir ve insan odaklı bir yapıya kavuşması gerekmektedir. Bu sayede, milyonlarca insan her gün güvenle seyahat edebilecek ve demiryolları, ulaşım sistemlerinin vazgeçilmez bir parçası olmaya devam edecektir.