Hızlandırılmış Tren Kazasında Deliller Karartıldı mı?
Hızlandırılmış tren kazasına ilişkin ses kayıt bantları ortada yok. Bunlara ilişkin olması gereken savcı tutanakları da yok. Direklerin kazada yıkılma nedenlerinin delil niteliğindeki verileri kayıp ya da silik. Pamukova’da 24 Temmuz 2004’te 39 kişinin ölümü, 80 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan hızlandırılmış tren faciasıyla ilgili en kapsamlı raporu Hürriyet açıklıyor. İstanbul Barosu’nun girişimi, Pamukova Asliye Hukuk Mahkemesi’nin talimatıyla hazırlanan 280 sayfalık teknik bilirkişi raporu, kazadan hemen sonra delillerin karartıldığını ya da ortadan kaldırıldığını ortaya koydu.
O GÜNKÜ DEPREMLERİ İNCELEDİLER
24 Temmuz – 8 Kasım 2004 tarihleri arasında 9 ayrı keşif ve inceleme sonucu hazırlanan, 250 fotoğraf ve onlarca çizimle desteklenen, Prof. Dr. Zerrin Bayrakdar, Jeo. Yük. Müh. Tahir Öngür ve Mak. Yük. Müh. Levent Serhan’dan kurulu bilirkişi heyetinin hazırladığı 280 sayfalık rapor ceza davasının görüldüğü mahkemeye sunuldu. Rapor için kaza yerinin jeolojik yapısı, kaza günü Türkiye’nin çeşitli yerlerinde meydana gelen 11 depremin olaya etkisi de rasathaneden istenen dökümlerle incelendi.
MAKİNİSTİN HIZI SÜREYE UYMA ÇABASINDAN
Kazanın meydana geldiği dönemeçteki bazı traverslerin eski raydan çıkma oldukları tespit edilen raporda, kiralık lokomotifin kilometre saatinin 150 km/h kadranlı tipten 180 km/h kadranlı tipe değiştirildiği kaydedildi. Sanık makinistler Fikret Karabulut ve Recep Sönmez ile tren şefi Köksal Coşkun’un TCDD koşullarında A sınıfı niteliklere sahip oldukları belirtilen raporda, ‘Makinistin kaza yerinde livre hız sınırını geçmesi, TCDD koşullarında eğitimsizliğine, deneyimsizliğine, özensizliğine bağlanamaz. Makinistin livre hız sınırına uymayışı, işletme yeni felsefesi doğrultusunda livre doğal süresine uyma çabası sonucudur’ denildi.
SEYİR GÜVENLİĞİ ÇOK BÜYÜK EKSİKLİK
Kaza seferine ilişkin ses kayıt bantlarına veya bunlara ilişkin bir tutanağa savcılık dosyasında rastlanmadığı bildirildi, şöyle denildi:
‘İşletmenin hız değişim noktalarını ve frenleme nokta ve mesafelerini mesafe tayin levhaları ile belirleme kuralını ilgili yönetmeliğinde öngörmemiş olması seyir güvenliği açısından son derece önemli bir eksikliktir. İşletmenin bu işaretleme yöntemini başka kritik noktalarda kullanmasına karşın sefer hızını 140 km/h değerine çıkarıp ‘hızlandırılmış tren’ olarak adlandırdığı sefer güzergahında Hız Değişim Noktaları için bu işaretleme önlemini almamış olması yanlıştır. Yıkılan direklerin konum ve yıkılma yönleri ile hasar boyutları gibi birçok delil niteliğindeki veriler ya kaybolmuş ya da silinmiştir.’
İŞLETME KİTABINA UYDURMUŞ
Hızlandırılmış tren seferleri livrelerinin makinistlerden Genel Müdüre kadar herkesin bilgisi dahilinde uygulamaya girdiği belirtilen raporda, ‘İşletme, bazı bilim adamlarının maksimum hızları eleştirmesi ve deneme seferleri sonuçları karşısında livre hızlarını düşürdüğü halde seyir sürelerini ticari kaygılar ile kamu oyuna açıkladıkları değerlerde tutma gereksinimi duymuş ve de bu doğrultuda uygulamaya karar vermiş olabilir. Bu durumu daha sonra bir genel emirle tren hızının yüzde 10 artırılabileceğini emrederek kitabına uydurmuş olmaktadır’ suçlaması yapıldı.
HER KAZA AYRINTILI BİR ŞEKİLDE İNCELENMELİ
Demiryollarının diğer ulaşım sistemlerine karşı bir çok üstünlükleri olan en güvenli sistem olduğu vurgulanan raporda şu uyarı ve öneriler yeraldı: ‘Demiryolu kazalarının deneylerinin yapılması söz konusu olamaz, bu nedenle yaşanan her kazanın mutlaka son derece ayrıntılı biçimde irdelenmesi ve anlaşılması gereklidir. Bu irdelemeler tüm ilgililere benzer başka kazaları önlemek için önlemler alma olanağı sağlayacaktır. Demiryollarında oluşan küçük boyutlu kazalar dahi aynı bakış açısı ile irdelenmelidir. Zira küçük boyutlu bir kaza belki de rastlantı sonucu büyük bir kazaya dönüşmemiştir. Oysa bir sonraki çok büyük boyutlu bir kaza olabilir.’