Avrupa’da Demiryolu Biletleme: Yolcu Deneyimi & Sürdürülebilir Ulaşım

Avrupa’da Uzun Mesafe Demiryolu Yolcu Deneyimi: Biletleme Karmaşıklığı ve Çözüm Arayışları

Avrupa Birliği’nde (AB) uzun mesafe demiryolu yolcuları üzerinde yapılan son bir anket, karmaşık biletleme sistemlerinin seyahat edenlerin önemli bir bölümünü caydırdığını ortaya koyuyor. Seyahat özgürlüğünün ve sürdürülebilir ulaşımın giderek önem kazandığı günümüzde, demiryolu ulaşımının rekabet gücünü artırmak için biletleme süreçlerinin iyileştirilmesi hayati önem taşıyor. Eylül 2025’te gerçekleştirilen bu anket, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, Polonya ve Romanya’da 10.514 yetişkinin katılımıyla gerçekleştirildi ve demiryolu sektörünün geleceğine dair önemli ipuçları sunuyor. Bu makalede, anketin bulgularını detaylı bir şekilde inceleyerek, demiryolu yolculuğunu iyileştirmeye yönelik potansiyel çözüm önerilerini ve sektörün geleceğine dair beklentileri ele alacağız.

Biletleme Zorlukları ve Demiryolu Seyahatinden Kaçınma

Anket sonuçları, uzun mesafe demiryolu kullanıcılarının %61’inin biletleme karmaşıklıkları nedeniyle en az bir kez tren yolculuğundan vazgeçtiğini gösteriyor. Bu durum, biletleme süreçlerinin yolcular için ne kadar engel teşkil ettiğini açıkça ortaya koyuyor. Örneğin, farklı operatörlerin biletlerinin tek bir platformda birleştirilememesi, yolcuların farklı web siteleri veya acenteler arasında gezinmek zorunda kalmasına neden oluyor. Bu da hem zaman kaybına yol açıyor hem de seyahat planlamasını zorlaştırıyor. Ayrıca, anket katılımcılarının %43’ü, çevrimiçi biletleme süreçlerinin basitleştirilmesi halinde demiryolu kullanımını artıracaklarını belirtiyor. Bu durum, kullanıcı dostu platformların ve kolay anlaşılır biletleme süreçlerinin, demiryolu ulaşımını daha cazip hale getirebileceğini gösteriyor.

Anket, aynı zamanda, üçüncü taraf platformların bilet satmasını engelleyen veya rakip hizmetleri göstermeyen uygulamaların, sınır ötesi demiryolu seyahatinin büyümesini olumsuz etkilediğini vurguluyor. Rekabetin sınırlanması, yolcuların daha iyi fiyatlar ve daha uygun rotalar bulmasını zorlaştırıyor. Bu durum, Avrupa Demiryolları Topluluğu (CER) ve Uluslararası Demiryolları Birliği (UIC) gibi sektör kuruluşlarının, biletleme süreçlerinin şeffaflığı ve erişilebilirliği konusunda daha fazla adım atmasını gerektiriyor.

İstenen Reformlar ve Platform Tercihleri

Anket katılımcılarına potansiyel reformlar sorulduğunda, %46’sı tüm demiryolu seyahatlerini tek bir platform üzerinden gerçekleştirebilmeyi tercih ettiklerini belirtiyor. Bu, yolcuların farklı operatörler arasında geçiş yaparken yaşadığı zorlukları ortadan kaldıracak ve seyahat planlamasını kolaylaştıracak önemli bir adım. Ayrıca, katılımcıların %42’si, biletleme platformlarının operatörden bağımsız olarak bir rotadaki tüm trenleri göstermesini istiyor. Bu, yolculara daha fazla seçenek sunarak, seyahatlerini ihtiyaçlarına en uygun şekilde planlama imkanı sağlayacak.

Mevcut sistemde, tren şirketlerinin bilet satışlarını kontrol etmesi, yolcuların %10’unun desteğini alıyor. Bu durum, sektörün mevcut biletleme uygulamaları konusunda önemli bir memnuniyetsizlik olduğunu gösteriyor. Yolcuların daha fazla şeffaflık, daha fazla seçenek ve daha kolay bir biletleme deneyimi beklentisi, sektördeki değişim ihtiyacını ortaya koyuyor. Avrupa Birliği’nin (AB) 2026 başında uygulamaya koyacağı Tek Biletleme Paketi (Single Ticketing Package), bu sorunları çözmek için önemli bir fırsat sunuyor.

Gençlerin Bakış Açısı ve Sürdürülebilirlik Kaygıları

Genç demografik gruplar, mevcut biletleme engellerinden daha fazla rahatsızlık duyuyor. 18-24 yaş arası gençlerin %69’u, biletleme sorunları nedeniyle tren yolculuğundan kaçındığını belirtiyor. Ayrıca, bu yaş grubundakilerin %41’i, çevrimiçi biletleme daha kolay olsaydı daha fazla tren kullanacaklarını ifade ediyor. Gençler arasında demiryolu ulaşımının popülaritesini artırmak için, özellikle kullanıcı dostu ve erişilebilir biletleme sistemleri geliştirmek büyük önem taşıyor.

Gençlerin büyük çoğunluğu (%60), biletleme platformlarının her seyahat modunun iklim etkisini göstermesini istiyor. Bu oran, tüm katılımcılar arasında %46 olarak gerçekleşiyor. Bu durum, gençlerin sürdürülebilirlik konusunda daha bilinçli olduğunu ve çevre dostu ulaşım seçeneklerine daha fazla önem verdiğini gösteriyor. Demiryolu ulaşımının, çevre üzerindeki olumlu etkileri, gençlerin bu ulaşım türünü tercih etmesinde önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Bu doğrultuda, TCDD (Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları) gibi kuruluşların, sürdürülebilir ulaşım projelerine daha fazla yatırım yapması, gençlerin ilgisini çekebilir.

“Youth on Track” Koalisyonu ve Yolcu Hakları

Geçtiğimiz hafta Brüksel’de, daha kolay biletleme ve daha uygun fiyatlı uluslararası tren biletleri için mücadele eden “Youth on Track” (Yolda Gençler) koalisyonu kuruldu. Gençlik, tüketici ve çevre örgütleri tarafından kurulan bu koalisyon, operatörler arasında sorunsuz biletleme ve daha güçlü yolcu hakları talep ediyor. Koalisyonun ana taleplerinden biri, bağlantılarını kaçıran yolcuların ek ücret ödemeden bir sonraki trene binebilmelerini sağlayan “bir sonraki trene bin” garantisi. Anket, katılımcıların %50’sinin bu önlemi desteklediğini ortaya koyuyor.

Bu tür inisiyatifler, demiryolu ulaşımının cazibesini artıracak ve yolcuların seyahat deneyimini iyileştirecek önemli adımlar. Özellikle, yolcu haklarının güçlendirilmesi ve ulaşım sistemlerinin daha erişilebilir hale getirilmesi, demiryolu sektörünün geleceği için büyük önem taşıyor. “Youth on Track” koalisyonunun çalışmaları, sektördeki değişimin öncüsü olabilir.

Sonuç

Avrupa genelinde yapılan bu anket, karmaşık biletleme sistemlerinin uzun mesafe demiryolu yolcularını caydırdığını açıkça ortaya koymaktadır. Anketin temel bulguları arasında, yolcuların önemli bir bölümünün biletleme zorlukları nedeniyle demiryolu seyahatinden kaçınması ve daha kolay biletleme süreçlerine duyulan ihtiyaç yer alıyor. Tek bir platform üzerinden biletleme, tüm trenlerin gösterilmesi, yolcu haklarının güçlendirilmesi ve sürdürülebilirlik kaygılarının dikkate alınması, demiryolu ulaşımının rekabet gücünü artırmak için atılması gereken önemli adımlardır.

AB’nin 2026 başındaki Tek Biletleme Paketi, bu sorunları çözmek için önemli bir fırsat sunuyor. Bu paket, yolculara daha iyi bir deneyim sunarak demiryolu ulaşımını daha cazip hale getirebilir. Gelecekte, demiryolu şirketlerinin, platformların ve hükümetlerin birlikte çalışarak daha kullanıcı dostu, şeffaf ve sürdürülebilir biletleme sistemleri geliştirmesi gerekiyor. Bu, hem yolcuların memnuniyetini artıracak hem de demiryolu ulaşımının çevresel ve ekonomik faydalarını maksimize edecektir. UIC (Uluslararası Demiryolları Birliği) ve CER (Avrupa Demiryolları Topluluğu) gibi kuruluşların rehberliğiyle, demiryolu sektörü, geleceğin ulaşım ihtiyaçlarına cevap verebilecek önemli bir oyuncu olmaya devam edecektir.