Azerbaycan’da AC Elektrifikasyon: Demiryolu Altyapısı Dönüşümü

Azerbaycan Demiryollarında Modernleşme: Ujar-Hajigabul Hattında AC Enerji Dönüşümü

Demiryolu taşımacılığı, küresel ticaretin ve bölgesel entegrasyonun temelini oluşturur. Bu alandaki teknolojik gelişmeler, enerji verimliliği, güvenlik ve operasyonel kapasite açısından önemli kazanımlar sağlamaktadır. Azerbaycan Demiryolları (ADY), bu vizyon doğrultusunda önemli bir adım atarak, Bakü-Büyük Kesik demiryolu hattının Ucar-Hacıgabul bölümünde alternatif akım (AC) enerjisine geçiş projesini tamamladı. Bu makalede, projenin detayları, sağladığı faydalar ve Azerbaycan’ın demiryolu taşımacılığındaki gelecek vizyonu incelenecektir.

Enerjide Dönüşüm: AC Sisteminin Avantajları

Ucar-Hacıgabul hattındaki 122 km’lik bölümde AC enerjiye geçiş, demiryolu taşımacılığında önemli bir kilometre taşıdır. Daha önce doğru akım (DC) ile çalışan hat, 25 kV, 50 Hz AC sistemine dönüştürülerek, elektrikli lokomotiflerin çekiş gücünü artırmıştır. Bu dönüşüm, enerji tüketimini azaltırken, aynı zamanda sistemin daha verimli çalışmasını sağlamaktadır. Bu proje, Bakü-Büyük Kesik hattının tamamında uygulanan 502 km’lik elektrifikasyon çalışmasının bir parçasıdır. Proje, Bakü’den Gürcistan sınırına kadar uzanan hattın tamamını kapsamaktadır. Şu anda, hattın 254 km’lik bölümü Büyük Kesik’ten Ucar’a kadar olan kısım, zaten AC enerji ile çalışmaktadır. Hacıgabul’dan Bakü’ye kadar olan son 127 km’lik bölümün 2027’ye kadar tamamlanması planlanmaktadır. Bu geçiş, demiryolu taşımacılığında enerji verimliliğini artırarak, operasyonel maliyetleri düşürecek ve daha sürdürülebilir bir ulaşım modeli sağlayacaktır.

Modernizasyon Çalışmaları ve Çoklu İşlem Yönetimi (MPM)

Sadece enerji dönüşümü değil, aynı zamanda operasyonel verimliliği artırmak amacıyla iletişim ve sinyalizasyon sistemleri de modernize edilmektedir. Bu kapsamda, ADY, sinyalizasyon, iletişim ve kontrol süreçlerinin eş zamanlı olarak yürütülmesini sağlayan Çoklu İşlem Yönetimi (MPM) sistemini devreye almıştır. MPM sistemi, demiryolu operasyonlarının daha akıcı, güvenli ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlamaktadır. Sinyalizasyon sistemlerindeki modernizasyon çalışmaları da, hat kapasitesini artırarak, trenlerin daha kısa aralıklarla sefer yapmasına olanak tanıyacaktır. Bu sayede, demiryolu ağının verimliliği artırılırken, yolcu ve yük taşımacılığı kapasitesi de yükseltilecektir.

Operasyonel Faydalar ve Rekabet Gücünün Artması

AC enerjiye geçiş, yük hacmini, hızları ve operasyonel verimliliği artırırken, enerji tasarrufu da sağlamaktadır. Merkezileştirilmiş ve modern yönetim sistemi, tren aralıklarını kısaltarak, yük elleçleme kapasitesini yükseltir. Bu iyileştirmelerle birlikte, yük hacimlerinin artması, taşıma maliyetlerinin düşmesi ve Azerbaycan üzerinden geçen transit rotaların deniz ve kara taşımacılığına kıyasla daha rekabetçi hale gelmesi beklenmektedir. Bu durum, Azerbaycan’ı, Orta Koridor olarak da bilinen, Trans-Hazar Uluslararası Ulaşım Koridoru gibi önemli transit rotaların önemli bir oyuncusu haline getirecektir. Bu sayede, Azerbaycan, bölgesel ticaretin ve lojistiğin merkezi olma yolunda önemli adımlar atacaktır.

Stratejik Uyum ve BTK Koridoru’nun Güçlendirilmesi

Bakü-Büyük Kesik demiryolu hattı, Bakü-Tiflis-Kars (BTK) koridorunun bir parçasıdır. AC sistemine geçiş, BTK üzerindeki yıllık yük kapasitesini 5 milyon tona çıkaracaktır. Bu yükseltme, Bakü Limanı’nı demiryolu ağına entegre ederek, zaman kayıplarını en aza indirmekte ve lojistik maliyetleri düşürmektedir. Bu sistemin benimsenmesiyle Azerbaycan, stratejik demiryolu altyapısını küresel standartlara uyarlayarak, uzun mesafeli ve yüksek kapasiteli operasyonlara hazırlanmaktadır. Bu durum, Azerbaycan’ın, bölgedeki ticaretin ve lojistiğin gelişimi için önemli bir adım olacaktır. Aynı zamanda, Avrupa ile Asya arasındaki ticaretin daha hızlı ve verimli bir şekilde yapılmasını sağlayacaktır.

Sonuç

Azerbaycan Demiryolları’nın Bakü-Büyük Kesik demiryolu hattının Ucar-Hacıgabul bölümünde AC enerjiye geçiş projesini tamamlaması, önemli bir modernizasyon hamlesidir. Bu proje, operasyonel verimliliği artırarak, demiryolunu küresel standartlara uyumlu hale getirmektedir. Bu sayede, Azerbaycan’ın demiryolu altyapısı güçlenecek, yük ve yolcu taşımacılığı kapasitesi artacak ve ülkenin transit potansiyeli daha da yükselecektir. Gelecekte, bu tür modernizasyon çalışmaları ve altyapı yatırımları, Azerbaycan’ı bölgesel bir ulaşım merkezi haline getirecek ve ülkenin ekonomik kalkınmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Sürdürülebilir ulaşım çözümleri ve yenilikçi teknolojilerle, Azerbaycan demiryolları geleceğe umutla bakmaktadır.