Türkiye’de Metro Çalışmaları

Türkiye’de Metro Çalışmaları

İSTANBUL METROSU :

1989 yılından bu güne yolcu taşımaya devam eden Aksaray – Atatürk Havalimanı Hafif Metro hattı, hizmet verdiği bölge ve güzergah üzerinde günlük  ortalama 235.000 yolcu taşımaktadır. Yapımına 1992 yılında başlanan ve Şişhane – Hacı Osman  arasında hizmet  veren metro, 16 Eylül 2000 tarihinde hizmete girmiş olup günlük ortalama 280.000 yolcu taşımaktadır. Yapımına 2006 yılında başlanan ve Başakşehir- Kirazlı – Olimpiyatköy arasında hizmet verecek olan metronun uzunluğu yaklaşık 16 km olup 11 istasyona sahiptir. Yapımına 2008 yılında başlanan ve Kadıköy-Kartal arasında hizmet verecek olan metronun uzunluğu yaklaşık 27 km olup 19 yolcu istasyonuna sahiptir.

ANKARA METROSU:

Türkiye’nin ilk tam otomatik metro sistemi olan Ankara Metrosu proje çalışmaları 1960’lı yıllara kadar uzanmaktadır. Yapılan çalışmalar duraklamış, 1982 yılından itibaren tekrar etüt ve proje çalışmalarına başlanmıştır. 1988 yılında DPT yatırım programında Yap-İşlet-Devret modeliyle yer almış ve ihale edilmiştir. Daha sonra bu modelin uygulanabilir olmadığına karar verilmiş ve Eylül 1991’de anahtar teslimine dönüştürülmüştür. Uluslararası ihale neticesinde Bombardier, SNC Lavalin ve iki Türk İnşaat ve Mühendislik Şirketi Gama ve Güriş’ten oluşan Konsorsiyum ile Ankara Büyükşehir Belediyesi arasında Ankara Metro İşletmesi’nin 1. etabının tasarım ve inşaatının yapım sözleşmesi 17.03.1993’te imzalanmış, yapım işlerine 01.04.1993’te başlanmıştır. İlk araç teslimi Mayıs 1995’te yapılmış ve 28 Aralık 1997’de Metro işletmesine başlanılmıştır.

İZMİR METROSU :

İzmir Metrosu için ilk çalışmalar, 1989 yılında başlatıldı. Sistemin en yoğun olan bölümüne öncelik tanındı ve 15 Ocak 1993’te ABB-Yapı Merkezi Konsorsiyumu ve İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında sözleşme imzalandı. Bunun yanı sıra, Halkapınar İstasyonu’ndan İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan ve TCDD işbirliği ile yürütülen Aliağa – Menderes hattının metro standardına yükseltilmesi projesinin tamamlanmasıyla birlikte toplam 97 km’lik etkin bir aktarmalı ulaşım olanağı yaratılacaktır.İzmir Metrosu’nun araç dizilerinde Hafif raylı araç tipinde tasarımlanan İzmir Metrosu’nun araçları, altı aksı ve üç bogisi olan “körüklü” bir ünitedir. Sürücü kabinli (MD) 30 adet ve sürücü kabini bulunmayan (M) 15 adet ( toplam 45 adet) araç bulunmaktadır.

BURSA METROSU

8 Temmuz 1998’de Bursaray’ın temeli atıldı ve 29 Ekim 2001 tarihinde Bursaray işletmesi kuruldu.
23 Nisan 2002’de BursaRay yolculu deneme seferlerine başladı ve 15 Haziran 2002’de BursaRay tarifeli seferlere başlamıştır. BursaRay yaklaşık olarak 22,61 km olan Kuzey hattında (1 Nolu hat) 23 istasyon mevcuttur İki hatlı güzergahın toplam uzunluğu yaklaşık 22,61 km olup sistemde hiç bir hemzemin geçiş yoktur ve böylece araçların çalışabileceği ayrıcalıklı bir yol temin edilmiştir.

ADANA METROSU

1996 yılında, proje Adtranz-Alarko-ABB Elektrik Konsorsiyumuna ihale edilmiştir. Devlet Planlama Teşkilatı tarafından onaylanan metro yapımı 28 Ocak 1999 tarihinde başlandı. Adana Metrosu 14 Mayıs 2010 tarihinde hizmete açılmıştır. 36 adet Hundai Rotem aracı bulunmaktadır.
Adana Metrosu bir demiryolu olan hızlı transit üzerinden bir kuzey-güney koridoru boyunca 14 km uzanan sistemdir.  Bu hatta toplam 13 istasyon vardır ve saat her yönü başına 21.600 yolcu taşıma kapasitesi bulunmaktadır. Hatta günlük 660.000 yolcu taşıma yapılabilir.
Adana Metrosunun daha sonra 23.5 km hat ve 20 istasyon olması planlanmaktadır.
Tüm şehirlerimizdeki Raylı araçlar menşei,sayısı, hat uzunluğu, yolcu sayısı ve açılış tarihi verilerek aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

RAYLI ULAŞIM SİSTEMLERİNDE TÜRKİYEDE MEVCUT DURUM
Şimdiye kadar ülkemizde açılan metro hatları ve alınan araçlar ;

Ülkemize toplam 1908 adet metro ve LRT aracının alım ihalesi gerçekleştirilmiştir ve 2013 sonu itibariyle yaklaşık 2.5 milyon yolcu taşınması planlanmıştır. Kısa vadede ihtiyacımız olan metro araçları ise ; 5 yıl içinde 853 metro ve LRT aracı, 2023 yılına kadar yaklaşık 7000 adet metro ve LRT hafif raylı ulaşım araçlarıdır. Raylı Ulaşım sistemlerinde Türkiye’de milli markalarımızın biran önce üretilmesi 1.5 trilyon USD’ lık global pazarda rekabet edebilir duruma gelmesi gerekmektedir.

2023 yılına kadar demiryolu ağını 2 katına çıkaracak olan ülkemizde ülke genelinde 26 bin km.ye ulaşacak demiryollarının 10 bin km.sini de Yüksek Hızlı Tren hatları oluşturacaktır. 2023 yılında ülkemizde kent içi raylı ulaşım sistemlerinde günlük yolcu sayısı 4.1 milyona yükselecektir.